Di tích đình Tân Lân

Đình Tân Lân, xưa kia thuộc thôn Tân Lân, huyện Phước Chính, dinh Trấn Biên, nay là phường Hòa Bình, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Đình tọa lạc giữa vùng dân cư trên đường Nguyễn Văn Trị, mặt tiền hướng ra dòng sông Đồng Nai.

Từ khi xây dựng, nhân dân lấy tên gọi của thôn là Tân Lân (Xóm Mới) để đặt cho đình. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, tên địa phương nhiều lần thay đổi nhưng tên đình vẫn tồn tại cùng tháng năm. Tương truyền, nguyên thủy đình Tân Lân là ngôi miếu nhỏ ở thành Kèn do dân làng dựng lên từ thời Minh Mạng (1820-1840) để tỏ lòng ngưỡng vọng Trấn Biên đô đốc tướng quân Trần Thượng Xuyên, người có công lớn trong việc khai phá đất đai và mở mang thương mại vùng Đồng Nai – Gia Định. Sau hai lần dời chuyển (vào năm 1861 và 1906), ngôi đình ở vị trí hiện nay.

Tọa lạc trên khuôn viên đất rộng, đình Tân Lân khá bề thế với kiểu dáng kiến trúc đặc sắc. Mặt đình hướng về phía Tây Nam, được kiến trúc theo kiểu chữ tam (=) gồm ba gian: tiền đình, chánh điện và hậu cung. Bên trong đình, mỗi gian được bài trí điện thờ, hoành phi, câu đối, bao lam bằng gỗ được chạm trỗ sắc sảo. Phần tiền đình với bộ khung vì bằng gỗ, trên các xà ngang chạm khắc đề tài dơi, đào, hoa, lá… biểu tượng cho sự phước thọ, trường tồn. Trên nóc trang trí đề tài “Lưỡng long tranh châu nhật”, “Lý ngư hóa long”… Đặc biệt là mái tiền đình là một công trình nghệ thuật độc đáo Đó là những mảng tranh gốm với nhiều cảnh trí, hằng trăm tượng người, vật bằng gốm sứ men xanh thể hiện các điển tích của văn hóa Á đông như: “Bát tiên quá hải”, “Quan Công phò nhị tẩu”…, những chuyện tích thời Chiến Quốc, nhật nguyệt, lân phụng…. sống động, thi gan với nắng mưa mà vẫn nguyên vẹn sắc màu và đường nét.

Phần chánh điện với những hàng cột gỗ lim to lớn. Toàn bộ khung kiến trúc chánh điện được làm bằng gỗ tốt, có cột chống ở giữa kiểu bình nước, được lắp ghép với kỹ thuật mộng chốt và gắn đầu rái đảm bảo độ bền vững cao. Gian thờ với ngai thần và tượng đô đốc Trần Thượng Xuyên uy nghiêm. Phối thờ trong chánh điện là các ban thờ Tả ban và Hữu ban, Thái Giám, Tiền Hiền, Hậu Hiền, Bạch Mã và Tiền Hiền.

Hậu cung có diện tích  được chia thành ba gian, chính giữa thờ Tiên Sư, hai bên thờ Tiền Thứ Việt Nam và Tiền Thứ Trung Hoa. Trong phạm vi đình còn có miếu thờ Ngũ Hành.

Với những công lao xây dựng xứ Biên Hòa, Đô đốc tướng quân Trần Thượng Xuyên được người dân Biên Hòa tôn làm Thành hoàng của làng xã. Hằng năm, tại đình Tân Lân, lễ Kỳ yên được tổ chức long trọng vào ngày 23 tháng 10 âm lịch.

Di tích đình Tân Lân được xếp hạng cấp quốc gia theo quyết định số 457 – QĐ của Bộ Văn hóa Thông tin, Thể thao và Du lịch ngày 25 tháng 3 năm 1991.

Tìm hiều thêm về đình Tân Lân: https://vi.wikipedia.org/wiki/Đình_Tân_Lân

Google map: https://goo.gl/maps/AJikY93WCQE7TTKN8